Anton TsjechovAnton Pavlovitsj Tsjechov (????? ???????? ?????) (Taganrog, 29 januari 1860 – Badenweiler, 15 juli 1904) was een Russische schrijver, voornamelijk van toneelstukken en korte verhalen, en arts.
Anton Pavlovitsj Tsjechov wordt geboren in Taganrog, een havenstad in Zuid-Rusland, als derde zoon van een kruidenier. In 1876 vlucht zijn vader voor schuldeisers naar Moskou. Anton blijft in Taganrog om er het gymnasium af te maken. Drie jaar later, in 1879, voegt de jonge Tsjechov zich bij zijn familie in Moskou en begint zijn studie medicijnen. Tijdens zijn jaren als arts komt Tsjechov in contact met allerlei menselijke ellende, wat hij later zal gebruiken als grote inspiratiebron voor zijn toneelstukken.
In 1880 publiceert Tsjechov zijn eerste humoristische verhaal onder het pseudoniem Antosja Tsjechonte. In 1884 studeert hij af als arts en begint een eigen praktijk, die hij echter twee jaar later alweer sluit om zich volledig aan het schrijven te wijden. Een jaar later (1887) gaat zijn toneelstuk Ivanov in première. In 1888 ontvangt Tsjechov de Poesjkinprijs voor de bundel In de schemering. Het volgende toneelstuk, De Bosgeest, dat in 1889 in première gaat, wordt echter een mislukking.
In 1890 reist Tsjechov naar het verbanningseiland Sachalin, waar zich een strafkolonie bevindt. Een jaar later zet Tsjechov een hulpverleningsactie op poten voor boeren om de hongersnood tegen te gaan. Ook zet Tsjechov zich in bij de bestrijding van een cholera-epidemie (1892).
In 1896 gaat het toneelstuk De Meeuw in première: ook dit wordt een groot fiasco. Tsjechov neemt zich voor nooit meer een toneelstuk te schrijven.
In 1897 openbaart zich tuberculose. Tsjechov koopt een landgoed bij Jalta op de Krim (1898). De opvoering van De Meeuw is dan in Moskou inmiddels een succes.
In 1899 gaat Oom Vanja in première met Olga Knipper als Yelena. Deze première verloopt succesvol. Een jaar later al komt het stuk De drie zusters. Tsjechov trouwt in 1901 met Olga Knipper.
In 1903 gaat zijn gezondheidstoestand snel achteruit. Hij schrijft nog wel De Kersentuin. In 1904 vertrekt hij naar het Duitse kuuroord Badenweiler waar hij overlijdt aan de gevolgen van gevorderde tuberculose. Een week later komt het stoffelijk overschot in Moskou aan. Tijdens de reis staat de kist in een goederenwagon waarop geschreven staat Verse Oesters.
Tsjechov stond aan de basis van het psychologisch realisme en schiep het zogenaamde 'stemmingstheater': personages die zich doorheen het hele stuk proberen te ontworstelen aan hun uitzichtloze of saaie situatie. Hij had kritiek op de parasiterende burgerij en sympathie voor de gewone man, en werd later door de communistische machthebbers als voorbode van de revolutie beschouwd.
Tsjechovs stukken worden vaak erg zwaarmoedig en tragisch gespeeld, terwijl Tsjechov ze eigenlijk helemaal niet zo bedoeld had.
In 1988 hebben Robert Long en Dimitri Frenkel Frank een musical gemaakt over het leven van Tsjechov.
Profiel van Bert van Gerven weergeven